Modra dalej...

... „jesteśmy na trasie”, pomyślałem sobie, patrząc na mapę Europy, kiedyś na przełomie lat 1991-1992,  mając za sobą pierwsze doświadczenie z grupą polską. Toruń, Bydgoszcz, Grudziąc, Elbłąg, Olsztyn, Gdańsk ... Po drugiej stronie kraje Europy południowowschodniej, plus Włochy, Austria, południowe Niemcy, południowa Francja... przecież gdzieś musza ci Polacy zatrzymać się, odpocząć i przenocować. 39 milionów ludzi... No i Bratysława, Region Małokarpacki, winnice, piwnice, też mają swój urok. Tak myślałem, wręczając swoją wizytówkę pani Terezce, pilotce mojej pierwszej polskiej grupy. Mineły 2 tygodznie i pojawiło się pierwsze polskojęzyczne zapytanie. Potem dalsze a dalsze, i w krótkim czasie nastąpiła lawina autokarowa... Fala wyjazdów lat 90-tych skończyła, natomiast korzystne położenie naszego regionu funkcjonuje dalej. Modra jest też bardzo starym miastem, należającym do pentapolitany byłych winiarskich miast królewskich (Modra, Pezinok, Svätý Jur, Trnava, Bratislava). Nasze miasto i jego zabytki warto obejrzeć nie tylko oczami konesera wina, lecz też  oczami wielbiciela historii. Otóż główne momenty i wydarzenia z dziejów miasta:

Pierwsze ślady zaludnienia – epoka brązowa, około 2 tys. l.p.n.e.  Póżniej obecność narodu Celtów i początkiem naszej ery, w 1. – 4. st., wojsk Rzeszy Rzymskiej. Wykopaliska udowodniły obecność winnic, głównie podczas epoki  cesarza Markusa Aureliusza, który kazał je wysadzać na stokach Małych Karpat i produkować wino dla wojska.

Era Słowian – przybyłi tu około 8 st. n.e. Swiadczą o tym wykopaliska i resztki grodziska Zamczysko niedaleko miasta. Zaczyna etap trwałego zasiedlenia, etap Państwa Wielkomorawskiego. Co ważne, Słowianie kontynuują w uprawie winnic. 

Królestwo Węgierskie - osłabiona walkami wewnętrznymi Wielka Morawa nie wytrzymuje ataki plemion węgierskich i w latach 902 – 907 upada w wyniku najazdów koczowniczych Węgrów. Modra staje się poddańczą osadą ówczesnych Węgier.

Pierwsza wzmianka pisemna – pochodzi z r. 1158, umowa, na podstawie której król węgierski Gejza II darował osadę Modrą biskupstwu nitrzańskiemu.

Napad tatarski – w r. 1241, następuje dewastacja, zniszczenie, łupienie, zabijanie i rabunek. Mnóstwo ludzi zostalo odwleczonych do niewoli. Póżniej zaczyna się kolonizacja niemiecka, oprócz Niemców przychodzą osadnicy chorwaccy i włoscy. Pomagają rozwojowi rzemiósł i winiarstwa.

Przywileje miejskie- dzięki rozwojowi ekonomicznemu, zwłaszcze winiarstwa, otrzymuje Modra w r. 1361 pierwsze przywileje miejskie, staje się poddańczym miastem węgierskiej królowej. W r. 1569 awansuje na wolne miasto królewskie i w r. 1607 otrzymuje kompletne prawa miejskie, najwyższy stopień samorządu, jaki w Królestwie Węgierskim miasto mogło osiągnąć. Kontynuuje i przyspiesza się rozwój gospodarczy. 16, 17 i 18 stulecie są dla miasta trzemi stuleciami największego prawnego, budowlanego i gospodarczego rozwoju. W 19 wieku ważność gospodarcza miasta maleje, głównie z powodu zbudowania drogi żelaznej kilka km za miastem. Niestety, modrańczycy bali się o swe winnice ...

Kultura, szkolnictwo – Modra posiada wielkie tradycje środowiska edukacyjnego, kultury i ruchu narodowego. Od  18 wieku tu głównie w szkołach ewangelickich dzialały wybitne osobistości narodu słowackiego, Ludovit Stur, Karol Stur, Jozef Holuby, Jan Kalinciak. Ivan Zoch  i sporo innych. W centrum miasta przypomina te wydarzenia monumentalny pomnik Ludovita Stura, kodyfikatora słowaciego języka literackiego, przywódcę ruchu narodowego. Do dzisiaj Modra nazywana jest miastem szkól, kultury i sztuki.

Terażniejszość – miasto zamieszkuję 9000 mieszkańców. Jak w przeszłości i teraz korzysta z dobrego położenia blisko Bratysławy, Wiednia, Czech, Węgier. Obecne jest tutaj kilka firm  zagranicznych, dobrze działa miejscowy drobny przemysł, rolnictwo reprezentowane przedewszystkim uprawą winorośli i produkcja wina, leśnictwo, obsługa ruchu turystycznego z licznymi hotelami, schroniskami górskimi, restauracjami, piwnicami, winiarniami, itp. 

Zabytki - Brama miejska „Horna brana“, reszty murów obronnych, okrągła baszta – muzeum ceramiki figuralnej, Kościół  św. Jana Chrzciciela z 14 wieku, muzeum    Ludowita Stura, kamiennice mieścianske,  Kościół św. Stefana Krala, 2 kościoły ewangielickie.

 

Otoczona winnicami Modra                                                    Na wieży kościoła